Szkolnictwo wyższe w Portugalii, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia w zakresie geografii i geologii
Słowa kluczowe:
geografia, geologia, Portugalia, szkolnictwo wyższeAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie istotnych cech szkolnictwa wyższego Portugalii, będącego częścią europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia geograficznego i geologicznego. Temat zrealizowano głównie na podstawie materiałów źródłowych pozyskanych z ośrodków naukowych Portugalii i dane statystyczne z lat 2010-2014. Dla przedstawienia wyników badań zastosowano metody opisowe, statystyczne i graficzne. Opracowanie obejmuje wszystkie dystrykty Portugalii. Portugalia jest krajem, w którym od lat 70. XX wieku dokonał się wielki postęp w dziedzinie edukacji. Znacznie zmniejszył się poziom analfabetyzmu oraz nastąpił szybki rozwój szkolnictwa wyższego. W 2010 r. na blisko 300 wyższych uczelniach naukę pobierało 380 tys. studentów. Państwo na edukację przeznaczyło 5,6% PKB (dla porównania w Polsce było to 5,2% PKB). Absolwenci szkół średnich II. stopnia lub równoważnych im kursów zawodowych mają do wyboru różne rodzaje szkół wyższych: państwowe lub prywatne, uniwersytety lub politechniki - szkoły zawodowe techniczne, artystyczne, kształcące specjalistów z zakresu turystyki, służb medycznych i wielu innych dziedzin. Szkolnictwo państwowe finansowane jest z budżetu państwa, a uczelnie prywatne są częściowo dofinansowywane przez państwo. Studia są trzystopniowe: I stopień - studia licencjackie (licenciatura), II stopień - studia magisterskie (mestrado) i III stopień - studia doktoranckie (doutorado). Wspieraniu międzynarodowej współpracy w dziedzinie edukacji służy realizowany w szkołach wyższych Lifelong Learning Programme, w tym program Erasmus+. Punkty ECTS pozwalają Portugalczykom odbywać część studiów poza krajem oraz przyjmować studentów z zagranicy. Studenci zagraniczni stanowią ok. 2,5% ogółu studiujących. Geografia jako kierunek studiów prowadzona jest tylko na kilku portugalskich uniwersytetach, w tym na największym uniwersytecie w Lizbonie i najstarszym w Coimbrze, nieco więcej ośrodków oferuje studia z geologii. Głównie w instytutach politechnicznych prowadzone są kierunki pokrewne geografii, jak: nauki o środowisku czy turystyka - kierunek popularny z uwagi na walory przyrodnicze i kulturowe, jakimi dysponuje Portugalia. Szkoły wyższe oferują też inne kierunki studiów, które w swoich programach zawierają kursy z zakresu nauk geograficznych i geologicznych jako przedmioty pomocnicze, przydatne studentom w przyswojeniu wiedzy ze swojej dziedziny.Bibliografia
Anuário Estatístico de Portugal (Statistical Yearbook of Portugal) 2012, Ediçáo 2013.
Barata-Salgueiro, T., Cachinho, H.A.P. (2010). Joint Degrees in Geography Higher Education: Potentialities and Constraints. European Journal of Geography, 1, 6–21.
Boroń, A. (2012). System edukacji w Portugalii. W: E. Potulicka, D. Hildebrandt-Wypych, C. Czech-Włodarczyk (red.), Systemy edukacji w krajach europejskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 311–340.
Cabrito, B.G. (2001). Higher Education and Equity in Portugal. Tertiary Education and Management, 7(1), 23–39.
Dobrzański, R. (1985). Portugalia. Warszawa: Wiedza Powszechna. „Erasmus+ Programme Guide”, Valid as of 1 January 2014, European Commission. Pozyskano z http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/documents/erasmus-plus-programme-guide_en.pdf
Goverment of Portugal official site: http://www.portugal.gov.pt./Portal/PT/Governos/Governos Instituto Politecnico de Viseu official side: http://www.ipv.pt/
Martins, C. (2012). Portuguese history storyboard. W: Silva E., Pais C., Pais L.S. (ed.), Teaching Crossroads. 7th Erasmus Week. Instituto Politecnico de Braganca, 145–169.
Karpiński, W. (2003). Partnerstwo społeczne w edukacji zawodowej w Portugalii. Nowa Edukacja Zawodowa, 6, 9–10.
Mosakowski, R. (2002). Szkolnictwo wyższe w Portugalii. Forum Akademickie, 3/2002. Pozyskano z http://forumakad.pl/archiwum/2002/03/index.html, dostęp 14.06.2014.
Neave, G., Amaral, A. (ed.). (2011). Higher Education in Portugal 1974–2009. A Nation, a Generation. 10.1007/978–94–007–2135–7_9, Springer Science+Business Media B.V., 1–417.
Pachociński, R. (2000). Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Portugal em Numeros 2012 in Figures. (2014). Estatisticas oficiais. Instituto Nacional de Estatística. Edição 2014. Pozyskano z http://www.ine.pt/ngt_server/attachfileu.jsp?look_parentBoui=214351311&att_display=n&att_download=y
Portuguese Higher Educaion: A View From The Outside (2013). Bruksela, European University Association. Pozyskano z http://www.eua.be/Libraries/Publication/CRUP_final_pdf.sflb.ashx
Potulicka, E. (2012), Przemiany w analizowanych krajach na tle tendencji ogólnoeuropejskich. W: E. Potulicka, D. Hildebrandt-Wypych, C. Czech-Włodarczyk (red.), Systemy edukacji w krajach europejskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 483–500.
Rabczuk, W. (1990). Szkolnictwo prywatne w wybranych krajach Europy Zachodniej. Nowa Szkoła, 4, 201–207.
Rabczuk, W. (1991). Szkolnictwo prywatne w Hiszpanii i Portugalii. Nowa Szkoła, 2, 94–101.
Rabczuk, W. (2000). Szkolnictwo prywatne w świecie. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych IBE.
Rocznik Statystyki Międzynarodowej (Yearbook of International Statistics) (2012), Warszawa: GUS
Seredyńska, A. (2005). Zarys pedagogiki porównawczej: zagadnienia dotyczące systemów wychowania i oświaty w wybranych krajach. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum.
System szkolnictwa wyższego w Polsce i Europie. Podstawy sprawnego studiowania. Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, 1–20.
The World Factbook. Europe – Portugal. (2014). CIA. Pozyskano z https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print/country/countrypdf_po.pdf
Tracz, M. (2013). Mobility of geography students within the EU educational programmes. W: P. Charzyński, K. Donert, Z. Podgórski, R. Stańczyk (red.), People in the move – teaching bilingual geography. Geography in European Higher Education. t. 17, 134–142, Toruń: EUROGEO & Association of Polish Adult Educators.
Zestawienie systemów edukacji w krajach Unii Europejskiej i EOG (2009). National Summary Sheets, Eurydice, opracowanie: M. Górowska-Fells, B. Płatos. Pozyskano z http://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2014/10/analiza_syntetyczna2.pdf
Zgliczyński, W. (2010). Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Studia BAS, 2(22), 65–88.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.
